Bij het opstellen van dit protocol werd gekeken naar wijze van infectie, pathogeniteit (de kwaliteit van een ziekteverwekker om daadwerkelijke ziekte te veroorzaken bij een dier), en virulentie, het ziekmakend vermogen van een ziekteverwekker. Dit alles is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de populatie, de omgeving en de individu. De populatie is van grote invloed bij het verschijnsel dat we “kudde-immuniteit” noemen en gaat op voor sommige ziekteverwekkers op grote evenementen. Bij kudde-immuniteit is een dusdanig groot deel van de aanwezige populatie gevaccineerd tegen een ziekteverwekker (en hebben dus antilichamen) dat de ziekteverwekker geen mogelijkheid meer heeft zich te verspreiden tussen de populatie, waardoor ook enkele ongevaccineerde dieren toch beschermd zijn. Individuele bescherming geldt vooral bij ecto- en endoparasieten waarvoor honden beschermd kunnen worden door ze te behandelen met pipetten, sprays en tabletten tegen parasieten. Door strenge hygiëneregels in acht te nemen voor de omgeving kan men voorkomen dat ziekteverwekkers zich nestelen op plaatsen waar ze in contact komen met honden. Al deze vormen van preventie bij elkaar zorgen voor een sterk en effectief hygiëneprotocol.

Advies

In grote lijnen is dit het advies voor hondenshows, waaronder ook wedstrijden en bijvoorbeeld jachtproeven en schapenhoeden onder vallen.

• Er dient een bekwame dierenarts aanwezig te zijn op het evenement welke de locatie kent en de risico’s in kaart kan brengen. De dierenarts kan de organisatie ondersteunen bij het samenstellen van een deugdelijk hygiëneprotocol voor het evenement. Hierin is een risicoanalyse verwerkt gebaseerd op het aantal te verwachten honden, de leeftijden, de mate van hond-hond contact en hond-mens contact.
• Medewerkers van een evenement worden periodiek op de hoogte gehouden van het hygiëneprotocol en de geldende regels tijdens groepsbijeenkomsten.
• Alleen honden zonder klinische ziektesymptomen zullen worden toegelaten tot het evenement. Honden welke ziek ogen kunnen worden geweigerd en medewerkers kunnen melding maken van de aanwezigheid aan de dienstdoende dierenarts.
• Medewerkers kunnen gedurende het evenement uitkijken naar aanwezige honden die klinische symptomen vertonen. Het is verstandig om een quarantaineruimte in te richten zodat bij melding hiervan de hond hier tijdelijk geplaatst kan worden terwijl de dienstdoende dierenarts de situatie inschat. In het geval van een mogelijk besmettelijke ziekte kan gevraagd worden of de hond het terrein kan verlaten.
• In sommige landen is het al gebruikelijk om voor aanvang van een evenement een gezondheidsverklaring voor de hond op te vragen welke wordt meegenomen naar het betreffende evenement. Deze werkwijze lijkt effectief en wordt aangeraden voor landen die hier nog niet mee werken. Deze verklaring zou in het bijzonder gelden voor honden afkomstig uit een andere regio of een ander land waar zich wellicht ziekteverwekkers bevinden die in het betreffende land (nog) niet voorkomen.
• Een goed vaccinatiebeleid moet aanwezige honden beschermen tegen extreem besmettelijke ziekten. Vooral bordetella (kennelhoest) en rabiës (hondsdolheid) verspreiden zich snel op locaties met veel honden en mensen. De bordetella enting moet tenminste een week voor aanvang van het evenement gegeven worden, voor de rabiës enting geldt een wachttijd van 28 dagen voor het vaccin effectief is en de hond beschermd is.
• Aanwezige honden dienen voldoende beschermd te zijn tegen distemper, hepatitis en parvo (DHP). Behalve door vaccinatie kan deze bescherming ook betrouwbaar worden aangetoond door middel van een titerbepaling. Bij andere vaccins is een titerbepaling niet betrouwbaar omdat de antilichamen korter in het lichaam verblijven en kort na de bepaling kunnen verdwijnen.
• Voor entingen die buiten de basisrichtlijnen vallen kan hooguit advies gegeven worden, welke moet zijn afgestemd op de risicoanalyse. In gebieden met stilstaand water en een bewezen verhoogd risico op leptospirose kan de organisatie adviseren om deelnemende honden te vaccineren. Ditzelfde geldt voor vaccinaties tegen lyme in bosrijke gebieden waarvan bekend is dat er veel teken besmet met de borrelia bacterie aanwezig zijn. Ook de kans op para-influenza kan verhoogd zijn en vragen om vaccinatie. Hiervoor dient de organisatie wel te bekijken of de aanwezige PI stammen gedekt worden in de beschikbare enting. Voor bovenstaande vaccins geldt dat niet volledig voorkomen kan worden dat de hond toch de ziekte oploopt. Daarom hoort vaccineren slechts een advies te zijn en moet er ook op gewezen worden dat er altijd een risico op ziekte blijft bestaan en deelnemers hier alert op moeten blijven.
• Pups die vanwege hun leeftijd nog niet alle entingen hebben ontvangen kunnen desalniettemin wel goed beschermd zijn vanwege de maternale afweer die ze hebben gekregen van hun moeder. Zij kunnen worden toegestaan tot evenementen, maar eigenaren moeten er op gewezen worden dat extra voorzichtigheid aan te raden is. Houd de verblijfplaats van de pup schoon en voorkom contact tussen de pup en honden die klinische symptomen vertonen zoals hoesten, niezen, braken of diarree.
• Voor evenementen in de buitenlucht moet rekening worden gehouden met parasieten zoals teken, muggen, vlooien en luizen die ziekten kunnen overbrengen. Houdt het gras kort om het aantal teken in de omgeving te verminderen en laat indien mogelijk honden niet verblijven in de buurt van stilstaand water waar zich veel muggen bevinden. Muggen zijn tussengastheer voor hartworm in regio’s waar deze voorkomt. Waterbakken dienen tenminste twee maal per week worden gereinigd om te voorkomen dat larven van (hart)worm zich in het water nestelen. Door zwerfafval meteen te verwijderen wordt de kans op ongedierte en bijkomende ziekteverwekkers in de omgeving verkleind. Ook ontlasting van honden dienen meteen opgeruimd te worden om mogelijke verspreiding van wormen te voorkomen. Dit gaat tevens de verspreiding van salmonella, campylobacter en andere bacteriën tegen die aanwezig kunnen zijn in de ontlasting van honden.
• Voorwerpen die door meerdere honden worden gebruikt zijn vaak een broedplaats voor bacteriën. Reinig voorwerpen zoals waterbakken, trimtafels en trimgereedschap en (agility)obstakels regelmatig en desinfecteer ze zorgvuldig. Het advies aan deelnemende eigenaren is om zoveel mogelijk eigen voorwerpen mee te nemen zoals drink en voerbakken, halsbanden en riemen en deze ook niet te delen met andere honden.
• Om verspreiding van ziekteverwekkers via de huid en vacht tot een minimum te beperken kunnen deelnemende honden enkele dagen voor aanvang van het evenement gewassen worden met een shampoo die geschikt is voor honden. Honden die regelmatig meedoen aan dergelijke evenementen zullen op regelmatige basis gewassen moeten worden.
• Om de overdracht van ziekteverwekkers tussen mens en hond te voorkomen dienen op verschillende plaatsen zeepdispensers geplaatst worden. Door de handen te reinigen en desinfecteren kan men meerdere honden aanhalen zonder ziekteverwekkers van de één op de ander over te brengen.
• Een efficiënt verkeersschema voorkomt dat mensen en honden lang moeten wachten voor binnenkomst. In deze tijd is er veel hond-hond contact met veel honden (en mensen) in één ruimte. Dit kan beter voorkomen worden door een vlotte doorstroming waardoor honden niet onnodig veel met elkaar in contact komen.

Losloopplekken

Voor openbare plaatsen zoals losloopgebieden en hondenparken is een dergelijk strikte regelgeving vaak niet haalbaar. Toch is daar ook winst te behalen door een aantal regels in te stellen voor bezoekers.

• Een opruimplicht zorgt ervoor dat er niet onnodig veel ontlasting blijft liggen dat kan worden opgegeten door andere honden, met een wormenbesmetting tot gevolg. Ook de overdracht van andere bacteriën die zich in de ontlasting bevinden wordt hiermee verminderd.
• Door zo min mogelijk zwerfafval te laten liggen in het gebied wordt voorkomen dat ongedierte zich tot de omgeving aangetrokken voelt. Ongedierte zoals ratten zijn berucht om het overbrengen van verschillende ziekten waaronder leptospirose.
• Er zijn verschillende technieken om het aantal teken in een gebied te verminderen, waaronder het kort houden van het gras. Desalniettemin is een waarschuwing om de hond na elke wandeling of speelsessie te controleren op teken geen overbodige luxe.

Voor pensions en dagopvang geldt al een vastgelegde regelgeving in veel landen. Ook hierbij is het wenselijk om de vaccinatiestatus van de bezoekende honden te controleren om er zeker van te zijn dat aanwezige honden voldoende beschermd zijn tegen ernstige ziekten. Voor dit soort bedrijfsmatige activiteiten is een gedegen hygiëneprotocol noodzaak en zal ook de naleving ervan consequent moeten zijn om zeker te zijn van de effectiviteit ervan. Instrueer medewerkers goed en regelmatig met de nieuwste regels en inzichten. Kennels dienen na elk verblijf van een hond gereinigd te worden en regelmatig gedesinfecteerd. Waterbakken dienen regelmatig gereinigd en ververst worden en ook de huisvesting van de honden is belangrijk om ongedierte en parasieten buiten de deur te houden. Een vochtige of rommelige omgeving is aantrekkelijk voor ongedierte en moet daarom voorkomen worden. Ook een te veel aan honden op een bepaald oppervlak vergroot de kans op besmettelijke ziekten aanzienlijk.

Bij aanwezigheid van een ziek dier moet er de mogelijkheid zijn deze in quarantaine te zetten zodat andere honden hierdoor niet besmet hoeven te worden. Tevens doen eigenaren van pensions of dagopvang er goed aan om de gezondheidsstatus van bezoekende dieren te documenteren. Vanwege de incubatietijd van sommige ziekten is het aan te raden eigenaren ook ziekte vlak na thuiskomst te laten melden bij het pension of de dagopvang. De hond kan op dat moment nog gezond ogen, maar droeg de bacterie of het virus al wel bij zich en heeft deze mogelijk kunnen verspreiden. Een goede communicatie met klanten kan er voor zorgen dat u problemen kan voorkomen of tenminste tijdig kan behandelen.

bron

Risk reduction and management strategies to prevent transmission of infectious …