• Smaad of journalistieke vrijheid, Kluivert versus Opgelicht?!

Smaad of journalistieke vrijheid, Kluivert versus Opgelicht?!

Leestijd
6 minuten
Tot nu toe gelezen

Smaad of journalistieke vrijheid, Kluivert versus Opgelicht?!

wo, 01/15/2020 - 22:05

Is het KluivertDogRescueCenter nu wel of niet een stichting die zijn donateurs oplicht? Althans, het Avro-Trosprogramma Radar heeft die indruk gewekt met de uitzending van eind november vorig jaar. Die uitzending deed veel stof opwaaien, het programma “Opgelicht?!” deed volgens eigen zeggen grondig onderzoek en kwam tot de conclusie dat er van alles niet klopte.  “Volstrekte onzin” zei de Stichting bij monde van Rossana Kluivert. Maar “Opgelicht?!” wilde niet wijken.

En dus stonden beide kemphanen vandaag voor de balie van Rechter Schoemaker in Lelystad. Niet alleen de zittingszaal puilde uit, naast de alomtegenwoordige pers waren tientallen vrijwilligers van de Stichting van Rossana Kluivert naar de Flevolandse provinciehoofdstad gekomen om hun steun te betuigen. Niet altijd even geruisloos, de rechter moest een enkele keer de zaal vragen om stil te blijven, vooral toen de advocaat van AvroTros zijn kant van de zaak vertelde. De fans van KluivertDogRescueCenter waren het meer dan overduidelijk niet met het programma Opgelicht (vanaf hier even zonder de leestekens) eens.

Want –alhoewel verpakt in bloemrijke juridische volzinnen, ook de advocaten van beide partijen stonden in de uitpuilende rechtszaal –er waren tenminste 40 stoelen snel bijgeschoven- als kemphanen tegenover elkaar. Advocaten Royce de Vries en Khalid Kasem openen hun pleidooi namens het KluivertDogRescueCenter  zonder enige omhaal: Een emotionele zaak waarin mensen die alleen het beste voorhebben met honden in een kwaad daglicht gezet worden. Het programma heeft “veel stukgemaakt” door te stellen dat  er structureel geen resultaten zijn geboekt en daardoor –aldus de advocaten- Kluivert en de Stichting neer te zetten als oplichters en fraudeurs. Volgens de eisende advocaten was het programma tendentieus en hebben de programmamakers “willens en wetens” geprobeerd de stichting zwart te maken. Andere (dieren)stichtingen, met stukken minder resultaat, komen er namelijk bij Opgelicht niet slecht vanaf, erger nog, presentator Jongbloed laat zich zelfs door die stichtingen fêteren.

Smeuïg verhaal

En dus steken de advocaten met een bijna Zwitserse precisie van wal om elke (financiële) beschuldiging te weerleggen. Tientallen pagina’s met bewijsmateriaal, rekeningen, bonnen etc. zijn bij de rechtbank ingediend om aan te tonen dat AvroTros moedwillig de Rescue in een verkeerd daglicht plaatst. Volgens de advocaten kreeg het programma Opgelicht ook al die informatie, en meer, maar weigerde het programma stelselmatig om deze te publiceren of zelfs maar te controleren. Tenslotte, zo stelden ze, “een smeuïg verhaal moet je niet kapotmaken”.  “Een schrijnend gebrek aan waarheidsvinding, uitsluitend de eigen perceptie,de vooringenomenheid druipt er vanaf, en journalistiek stelde het uitermate teleur.

Niet alleen probeerden de advocaten de beweringen van Opgelicht hiermee te weerleggen, beweringen als dat donatiegelden voor marketing waren gebruikt, ook werden de geïnterviewden in het programma zorgvuldig geselecteerd. Mensen als de directeur van DierenLot Trashpupies en anderen die het wel voor Rossana en haar Stichting opnamen, werden niet aan het woord gelaten. In plaats daarvan koos Opgelicht voor een anonieme verklaring van een “medewerker van DierenLot” om  aan te tonen dat de Stichting wel direct bij haar gelden kon, en voor uitgaven geen toestemming nodig had van de nutsorganisatie. Ook werd maar één dierenarts op Curacao aan het woord gelaten die stelde dat er “maar 20-40 honden” gesteriliseerd waren, terwijl het er toch echt bijna driehonderd waren, bijna één per werkdag.  Ook werden social media berichten selectief weergegeven en uit hun verband gerukt. Een reactie met “duizenden honden die waren geholpen”, inderdaad wel iets overdreven, aldus de advocaten, was er één in een hele discussie op instagram waarin Rossana emotioneel reageerde op een hausse aan aanvallen van de groep Seppenwoolde. De context was daar echter weg.

Groep Seppenwoolde

En dat was een ander opvallend, en onderbelicht, punt in het pleidooi. Opgelicht zou zich grotendeels hebben laten leiden door Mirjam Seppenwoolde, die de bron zou zijn van  de aantijgingen. Seppenwoolde, zelf niet in de zaal aanwezig maar volgens geruchten “door een achterdeur de rechtbank binnengebracht” is voorzitster van RescuePaws Curacao en was vier maanden lang de officiële partner van KluivertDogRescue, tot de samenwerking eind 2018 inklapte.
Destijds werd dat gebracht als veroorzaakt door verschil in inzichten, nu haalde de advocaat van Rossana Kluivert fel uit naar Seppenwoolde met forse beschuldigingen. Er zou door Seppenwoolde zeker 32 keer adoptiegeld, geld betaald voor een adoptiehond, naar haar eigen privérekening gesluisd zijn, in totaal zo’n 8.000 euro. Ook zouden allerlei contante donaties in de privézakken van de voorzitster terecht zijn gekomen.  De 98.000 Antilliaanse guldens (bijna 55.000 euro) welke de Stichting had betaald voor bouwwerkzaamheden op het terrein waar de DogRescue zou moeten komen, voordat een opschorting van de bouwvergunning alles stillegde, zouden ook door RescuePaws en Seppenwoolde in natura geconfisqueerd zijn, immers, op dat terrein zit RescuePaws nog altijd. Onbekend is of de bouwvergunning inmiddels wel of niet is hersteld, en of de bouw is voortgezet.
Ook andere bedragen uit donatiegelden zouden uitsluitend ten gunste van RescuePaws zijn gekomen, en niet voor de Kluivert-stichting zijn gebruikt. “De groep Seppenwoolde doet er alles aan om Kluivert kapot te maken” menen de advocaten, die daar vooral het continue trollen van de volgelingen van Seppenwoolde op social media bedoelen. Sommige mensen zouden er zowat een dagbesteding van hebben gemaakt om Kluivert negatief te benaderen. Dergelijke beschuldigingen over financiële malversaties circuleerden al langer als gerucht, niet eerder werden zo zo luid en duidelijk uitgesproken door het team Kluivert.

Vrijheid van meningsuiting

De advocaten van AvroTros Opgelicht?!  zien het uiteraard anders, en kiezen voor een andere strategie. Bertil van Kaam ziet een eis om tot rectificatie te komen als een poging om de vrijheid van meningsuiting in te perken. Artikel 8 van de Europese Verklaring van de Rechten van de Mens wordt stelselmatig aangehaald. “Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.”

Dat Kluivert en haar advocaten stellen dat de goede naam is aangetast is pertinente onzin, aldus Opgelicht. Immers, niet Kluivert zelf staat in de vuurlinie als persoon, maar de Stichting. En die heeft geen “gevoel”, het is uitsluitend zakelijk. Nu ja, voor zover het dan toch persoonlijk lijkt, als publieke figuur weet je dat je privéleven ook in de schijnwerpers kan komen te staan. En de familie Kluivert, met inbegrip van zoon Nino, staat graag in de schijnwerpers.

Waardeoordeel is bewijsvrij

En dat Opgelicht?! volgens de eisers halve informatie zou hebben verstrekt, ook dat is vrijheid van journalistieke meningsuiting. “Journalisten hebben de vrijheid keuzes te maken” betoogt Van Kaam. Bovendien, journalistiek is niet onderhevig aan bewijsvoering, dat wat voorhanden is, is genoeg, een journalist hoeft niet als een rechter of openbaar ministerie alle bewijzen te verzamelen. Een waardeoordeel uitgesproken door een journalist mag ook. De journalist die Rossana Kluivert een “oplichter” noemt, geeft een waardeoordeel, maar dat waardeoordeel leent zich niet voor feitelijk bewijsmateriaal dat nodig is”. Met andere woorden, noemt een journalist u een sjacheraar of oplichter, hoeft hij daar geen bewijs voor aan te voeren. En nee, aldus van Kaam, het simpele feit dat het programma “Opgelicht?!” heet, zegt niks over mensen en zaken die in het programma tegen het licht worden gehouden. Er was helemaal geen conclusie in dat item dat er sprake was van oplichting”. Dat de naam van het programma dat impliceert, zegt niks. “Ze hebben het ook over het kopiëren van autosleutels of over de verkoop van valse Eurosongfestivalkaarten tenslotte, het is breder dan oplichting.” Voor wie nog mocht twijfelen “oplichting in de volksmond betekent ook iets anders dan in de strafrechtelijke zin”.

Het mocht dan allemaal mogen van de vrijheid van meningsuiting, toch ging Van Kaam in op de weerlegging van de door Opgelicht?! geconstateerde onvolledigheden en valse voorstellingen, althans, volgens Kluiverts advocaten. Opvallend was dat Van Kaam daarbij geen enkele keer de bevindingen van Royce de Vries en Khalid Kasem tegensprak, maar het vrijwel steeds afdeed met “anders geïnterpreteerd” of “informatie die elke keer weer anders naar ons werd gemaild.” Daarmee liet Van Kaam in het midden of Opgelicht?! nu wel of niet gelijk had, maar liet hij de schuld aan de zijde van Kluivert. Daar was onvolledige informatie verspreid, onduidelijke informatie, of elkaar tegensprekende informatie. Het was allemaal een “semantische discussie”, oftewel een beetje zeuren over de woordkeus, zo meent de verdedigende partij.  Dat er uiteindelijk in de uitzending van Opgelicht?! geen weerwoord van de advocaten van de KluivertDogRescue was, lag aan de Stichting zelf. Die wilden alleen maar live reageren, en niet op camera geïnterviewd worden. “Nee, want dan waren er delen weggeknipt” zei de advocaat van de Kluivertstichting even daarvoor nog.

Geen kritiek dulden

En nee, dit was geen zaak voor een kort geding, maar een bodemprocedure (een vaak ellenlang durende rechtszaak, een kort geding daarentegen heeft een “spoedeisend belang, oftewel moet snel gevoerd worden en een uitspraak dient binnen 2 weken te volgen).  Immers, de Kluiverts zelf hadden zelfs al voorafgaand aan de uitzending de media gezocht, op de website van “Opgelicht?!” stonden inmiddels ook de verklaringen van de Kluivert Stichting, en dus heeft alles geen haast. “Maar bij KluivertDogRescue dulden ze geen kritiek…”

Alhoewel de advocaten van AvroTros het zeker tegen zullen spreken, lieten ze niet na ook te proberen de eis af te zwakken. Een dwangsom van een half miljoen was ongekend hoog, drie rectificaties waarvan één voorgelezen in het programma “Opgelicht?!” zelf en het weghalen van de gewraakte uitzending was too much. De uitzending was journalistiek archief tenslotte. En nee, zelfs al was de uitspraak in het nadeel van AvroTros, een rectificatie dit seizoen zat er niet meer in. Maar ja, zover zou het vast niet komen, want de hele uitzending was geen aanklacht of strafrechtelijk bewijs, maar een “kritische analyse”.

Hoe dan ook, de rechtbank zal er een hele kluif aan hebben. De uitspraak is over twee weken.

Smaad of journalistieke vrijheid, Kluivert versus Opgelicht?!